Zwycięskie mocarstwa uznawały za jedynego rzecznika naszego narodu paryski Komitet Narodowy Polski utworzony przez Dmowskiego; Paderewski pełnił oficjalnie funkcję delegata tegoż komitetu, w sprawach wojskowych, na Amerykę.
Żeby przedstawić w krótki, zwięzły sposób życie wielkiego pianisty-wirtuoza i kompozytora, patrioty, męża stanu i twórcy myśli politycznej należy napisać książkę, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę, że samo tylko archiwum Ignacego Paderewskiego złożone w Archiwum Akt Nowych w Warszawie liczy, nie bagatela, 45 000 teczek, a zajmuje 36,5 metra bieżącego półek.
Paderewski gromadził i systematyzował dokumenty związane ze swoją działalnością polityczną i społeczną, życiem artystycznym i prywatnym; posłużyły te materiały do wydania w 1938 roku w Nowym Jorku pierwszej części „Pamiętników” opisującej losy autora w latach: 1860-1914, maszynopis drugiej części wspomnień nie uzyskał akceptacji Paderewskiego.
Do wielu książek o polskim artyście, który oczarował Amerykę i podbił miliony serc na całym świecie zarówno swoją wspaniałą grą jak i niezliczonymi wystąpieniami w obronie słabych i uciskanych, ludzi i narodów, dołączyła biografia pióra Henryka Przybylskiego zatytułowana: „Paderewski. Między muzyką a polityką” wydana w bibliofilskim nakładzie -zaledwie tysiąca egzemplarzy – przez katowickie Wydawnictwo Unia.
Książka napisana została w oparciu o gruntowne badania prof. dra Henryka Przybylskiego, znawcy najnowszej historii Polski, szczególnie nurtów centrowych i chrześcijańsko-demokratycznych; najnowsza biografia polityczna Paderewskiego jest zarazem dziełem pasji edytorskiej redaktora Jerzego Skwary; blisko czterysta stron druku wzbogacone zostało 92 całostronicowymi ilustracjami.
Henryk Przybylski wydobywa z fascynującej biografii wielkiego artysty i polityka te elementy, które skierowane były ku dobru Polski i które dziś także mogą być wzorem dla służby publicznej Polaków – tak w kraju jak i na emigracji.
Biografia Paderewskiego napisana jest językiem potoczystym, nawiązującym miejscami do najlepszej tradycji gawędy polskiej, okraszona licznymi anegdotami odwołuje się do uwag innych wielkich ludzi, współczesnych artyście: Heleny Modrzejewskiej, Artura Rubinsteina a także osób ze świata polityki.
„Po ojcu otrzymał swoje drugie imię oraz tradycje rodu wywodzącego się z niewielkiej wioski Padarewo na Podlasiu. Padarewscy, Paderzewscy, czy wreszcie Paderewscy pieczętowali się herbem Jelita, nadanym – jak głosi podanie – przez króla Władysława Łokietka” – pisze biograf. Po matce, Poliksenie z domu Nowicka, córce Zygmunta, filomaty i przyjaciela Adama Mickiewicza, profesora historii na Uniwersytecie Wileńskim, starannie wykształconej osoby odziedziczył młody Ignaś wrażliwość i zamiłowanie do muzyki: wcześnie zaczął grywać na fortepianie, a mając trzy lata brał już lekce muzyki u skrzypka Runowskiego, absolwenta Konserwatorium Wiedeńskiego. Z osobą ojca artysty łączy Przybylski silne poczucie sprawiedliwości cechujące Paderewskiego jak i poczucie humoru, a także harmonii, obowiązku, sumienności, potrzebę wewnętrznego ładu wpływającego na prawość charakteru. Przejawiało się ono przede wszystkim w osądach bliźnich: „Ilekroć Paderewski ocenił kogoś, tylekroć potrafił oddzielić jego cechy dobre od złych i przede wszystkim uwzględnić dobre”.
Podczas kolejnych pobytów w Stanach Zjednoczonych Paderewski poznawał coraz lepiej kraj i ludzi, a dla nich stawał się kimś – jak byśmy to dziś powiedzieli – w rodzaju idola: zachwycano się graną przez niego muzyką, zasłuchiwano w przemówieniach. Sława utorowała mu drogę do znajomości i przyjaźni z przywódcami amerykańskimi, których cenił wysoko zawierzając im w końcu swoje nadzieje związane z losem ojczyzny, z pragnieniem aby celem wojny, która wybuchła w sierpniu 1914 roku, stało się odzyskanie wolności nie tylko przez Polaków ale i inne narody słowiańskie: Czechów, Słowaków, Serbów, Chorwatów i Słoweńców.
Rok 1918 przyniósł Polsce wolność, a Ignacy Jan Paderewski mianowany został w styczniu 1919 Prezydentem Rady Ministrów Rzeczypospolitej. Sprawowanie tego urzędu łączył Paderewski z pełnieniem funkcji ministra spraw zagranicznych i Delegata Polski na Konferencję Pokojową. Rezultaty tejże konferencji, a w szczególności narzucony Polsce traktat mniejszościowy, nakładający na nasz kraj zobowiązania, od których uwolnione były Niemcy, zapoczątkowały klęskę dyplomacji, a wreszcie – polityki rządu Paderewskiego. Artysta opuścił kraj i udał się na emigrację do Szwajcarii, gdzie w miejscowości Morges posiadał dom.
Biografia Paderewskiego ukazuje ewolucję poglądów politycznych Paderewskiego od pierwszych chwil działalności publicznej artysty w 1901 roku, kiedy to wystąpił w obronie dzieci polskich strajkujących we Wrześni, bitych i represjonowanych przez Prusaków za używanie polskiego języka. Wymieńmy tylko w punktach kolejne etapy życiorysu, o których szeroko w książce: rok 1910, pięćsetna rocznica bitwy pod Grunwaldem i pomysł Paderewskiego, żeby w Krakowie postawić pomnik upamiętniający tę rocznicę (pomysł i peniądze!); lata pierwszej wojny światowej i emigracyjna działalność artysty na rzecz przywrócenia Polsce niepodległości, uwieńczona memorandum Paderewskiego skierowanym do prezydenta Stanów jednoczonych Wilsona i słynnym, 14 punktowym orędziem tegoż; powrót Paderewskiego w 1918 roku do Polski i wywołanie, samym tylko pojawieniem się w Poznaniu, Powstania Wielkopolskiego.
Z politycznej działalności emigracyjnej artysty przypomnijmy jeszcze negatywny stosunek do antydemokratycznego przewrotu majowego w 1926 roku oraz apele Paderewskiego do humanitaryzmu Amerykanów wygłaszane w pierwszych dniach drugiej wojny światowej, przedstawiające barbarzyństwo hitlerowców. W konsekwencji ostatniego ze swoich przemówień, już po napadzie Niemiec na Związek Sowiecki, Paderewski przeziębił się i zmarł.
Zgodnie z wolą Ignacego Jana Paderewskiego, wyrażoną w testamencie, serce jego oddzielono od ciała, aby mogło pozostać w jego drugiej ojczyźnie – Stanach Zjednoczonych. Ciało zaś, po zabalsamowaniu, złożono na cmentarzu Arlington opatrując pomnik grobowy płytą informującą, że spoczywa tu ono tymczasowo, zanim będzie mogło powrócić do Polski, kiedy wreszcie będzie ona wolna.
Przeszło pół wieku po zgonie Paderewskiego ponowne uroczystści pogrzebowe, w warszawskiej bazylice archikatedralnej św. Jana, odbyły się przy udziale prezydentów: Polski i Stanów Zjednoczonych.
Książka o Paderewskim jest biografią wielkiego patrioty, niekłamanego przywódcy Polonii. boosty.to/mysowa/posts/e1b82c49-2118-4a31-9c6b-e9c2b92c4888
Stefan Kosiewski: Biografia Patrioty. 5.07.1992 Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa. „Nasze Słowo” Dwutygodnik Polskiej Misji Katolickiej w Niemczech 8.11.1992.
sowa 